Øyvind Hjelmen | Interview

• Tell us a little bit about your background. How did you first become involved in photography and what led to you working in this medium as an artist?

I guess originally it is a fairly standard story, as a teenager I inherited an old camera after my grandfather. Playing around with that I discovered the magic of light, silver and chemicals. This lasted a couple of years, and after a few more false starts, it was only in my 30´s that I realized photography can be used not only to register impressions and memories of people and places, but also to actually expressing something personal. In my teens I used to draw quite a lot, but was never very good at it. The camera allowed me to make images quite easily, but naturally I soon discovered that making good photographs in not easy. Still, the magic of the darkroom is such a unique experience, which has convinced me that this is my means of expression for life.

• How do you typically choose your projects?

About 10 years ago I realized that I do not need to choose my projects anymore. My life project is about life. It is about memories, - real or imagined -, it is about dreams, hopes, nightmares, relating to ourselves and others. Life.

No matter what I photograph, it falls into that same, big project.
This is the theme in my three monographs that have been released until now, including “Broken Shadow” (Kehrer Verlag) which is the most recent one, released in November 2022. The previous ones where “Elsewhere” (Kehrer, 2011) and “Moments Reflected” (Skeleton Key Press, 2020).

I do also have an affinity to small prints, and I have currently two series where the prints are 2,5 x 2,5 cm. The idea of the small print originates from my debut exhibition project 25 years ago, where my main object was to search for silence, as a refuge from the audible and visual noise from billboards and screens that surround us nonstop. My prints have typically been 12 x 12 cm and smaller (although my latest projects are exhibited in 40 x 40 cm).

• The current issue of Lightreadings Magazine features your project “Broken Shadow”. Can you tell us about this project?

This is basically a continuation of my two previous books, and I have defined it as the third part of a trilogy. I feel they are all closely linked, both thematically and by way of expression.

• How does this project relate or differ from your other work?

It relates strongly to my other two monographs, and is, as I said, a continuation. This trilogy, (if it ends up as one, you never know, there may be a part four next) has been my main work over the past 15 years. But I have also been collaborating on other projects, such as drama and poetry. I also enjoy working with other techniques such as photograms and cyanotypes.

• Do you have a favourite image in this series? If so, which one and why is it the image that speaks to you most?

This is a very difficult question. It so often happens that the most recent image is the favorite. However, I think I will mention the cover image of the book, part of a girl´s face in front of an island. To me, this has some of the surreal feeling that I love in images, and I am very happy when I find it in my own.

• What was/is your thinking in terms of shooting?

When I photograph, I obviously look for something that speaks to me in some way. Something that I feel may trigger a memory or an emotion in me. But it is a very immediate thing, I work quite intuitively. At the same time, I imagine what the finished image may look like, even if the final mood and expression is not determined until I am in the darkroom.

My camera is very simple, a Harmony from the 50´s or early 60´s, with very few settings. It is small, lightweight, easy to carry around, and basically all I do is press the button. I have used this camera for most of my images over the past 10 years, and I feel it creates little or no barrier between myself and the subject

• How the book came to be? Where did the idea for the book come from, and how long did you work on it?

What I do is collect images. Looking for them, photographing them, developing them, printing them, let them make the story. Once I feel my folder of prints contain enough good images, it seems natural to me to try and put them in a book, as a chapter of the story.

My previous book “Moments Reflected” was for various reasons delayed for a while after I felt it was ready for publishing. When it was released in 2020, I had already been working on “Broken Shadow” for a few years. So, although there were less than three years between the releases of my last two books, I worked on each of them for around six or seven years.

• Are you working on any other projects currently?

Always. I continue to collect images; time will show what will become of them.

• Anything else you'd like to add?

I will exhibit images from “Broken Shadow” at Galerie Depardieu in Nice, France in September and October this year.

Οι εικόνες του Øyvind Hjelmen προκαλούν οικειότητα και ποιητική αναφορά στη μνήμη. Είναι πραγματικές στιγμές αποτυπωμένες σε αργυρό, που πυροδοτούν το πάθος και το όνειρο. Το όνειρο που πυροδοτείται από τη σκέψη. Στο εύθραυστο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί —με την επιμονή και την έκπληξη ακόμα παρούσες — μπαίνουμε στη φαντασία του καλλιτέχνη και καταδυόμαστε στα βάθη της οικειότητάς του.
Οι φωτογραφίες του Øyvind Hjelmen κυριαρχούνται από έντονη ακινησία, ιδιαίτερο φωτισμό και ένα διακριτικό θάμπωμα —όλα αριστοτεχνικά χρησιμοποιημένα. Η σχέση μεταξύ όλων των εικόνων του γίνεται σαφής στο το τέλος, αφήνοντας τον θεατή με κάποιο είδος αβεβαιότητας. Αλλά έτσι είναι η ζωή, και ο καθένας μπορεί να συσχετιστεί και να βρει αυτά τα κομμάτια της αρκετά οικεία.

• Πείτε μας λίγα λόγια για σας. Πώς ασχοληθήκατε για πρώτη φορά με τη φωτογραφία και τι σας οδήγησε να εργαστείτε με αυτό το μέσο ως καλλιτέχνης;

Υποθέτω ότι είναι μια αρκετά τυπική ιστορία. Ως έφηβος κληρονόμησα μια παλιά φωτογραφική μηχανή του παππού μου. Παίζοντας με αυτή, ανακάλυψα τη μαγεία του φωτός, του αργύρου και των χημικών. Αυτό κράτησε μερικά χρόνια, και μετά από μερικές ακόμη λανθασμένες εκκινήσεις, μόλις στα 30 μου συνειδητοποίησα ότι η φωτογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο για να καταγράψει εντυπώσεις και αναμνήσεις ανθρώπων και τόπων, αλλά και για να εκφράσει πραγματικά κάτι προσωπικό. Στην εφηβεία μου ζωγράφιζα αρκετά, αλλά ποτέ δεν ήμουν πολύ καλός. Η φωτογραφική μηχανή, μού επέτρεψε να κάνω εικόνες αρκετά εύκολα, αλλά φυσικά σύντομα ανακάλυψα ότι η δημιουργία καλών φωτογραφιών δεν είναι εύκολη. Ωστόσο, η μαγεία του σκοτεινού θαλάμου είναι μια τόσο μοναδική εμπειρία, η οποία με έπεισε ότι αυτό είναι το μέσο έκφρασής μου.

• Πώς επιλέγετε συνήθως τα projects σας;

Πριν από περίπου 10 χρόνια συνειδητοποίησα ότι δεν χρειάζεται πλέον να επιλέγω τα projects μου. Το έργο της ζωής μου αφορά την ίδια τη ζωή. Πρόκειται για αναμνήσεις, πραγματικές ή φανταστικές, για όνειρα, ελπίδες, εφιάλτες, που σχετίζονται με τον εαυτό μας και τους άλλους. Τη Ζωή.

Ό,τι κι αν φωτογραφίζω, εμπίπτει στο ίδιο, μεγάλο project.
Αυτό είναι το θέμα στις τρεις μονογραφίες μου που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι τώρα, συμπεριλαμβανομένου του "Broken Shadow",που είναι το πιο πρόσφατο, και κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2022. Τα δυο προηγούμενα είναι τα “Elsewhere” (Kehrer, 2011) και “Moments Reflected” (Skeleton Key Press, 2020).

Έχω επίσης μια συμπάθεια στις μικρές εκτυπώσεις, κι αυτή τη στιγμή έχω δύο σειρές όπου οι εκτυπώσεις είναι 2,5 x 2,5 cm. Η ιδέα των μικρών εκτυπώσεων προέρχεται από το εκθεσιακό μου ντεμπούτο, πριν από 25 χρόνια, όπου κύριο αντικείμενο μου ήταν να αναζητήσω τη σιωπή, ως καταφύγιο από τον ηχητικό και οπτικό θόρυβο από τις διαφημιστικές πινακίδες και τις οθόνες που μας περιβάλλουν ασταμάτητα. Οι εκτυπώσεις μου ήταν συνήθως 12 x 12 cm και μικρότερες (αν και τα τελευταία μου έργα εκτίθενται σε 40 x 40 cm).

• Το νέο τεύχος του περιοδικού Lightreadings παρουσιάζεται το project σας ‘Broken Shadow’. Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτό το project;

Είναι βασικά μια συνέχεια των δύο προηγούμενων βιβλίων μου, και το έχω ορίσει ως το τρίτο μέρος μιας τριλογίας. Αισθάνομαι ότι όλα συνδέονται στενά, τόσο θεματικά όσο και εκφραστικά.

• Πώς σχετίζεται ή διαφέρει αυτό το project από το υπόλοιπο έργο σας;

Σχετίζεται έντονα με τις άλλες δύο μονογραφίες μου και είναι, όπως είπα, συνέχεια τους. Αυτή η τριλογία, (αν καταλήξει ως τέτοια, ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί να ακολουθήσει τέταρτο μέρος), ήταν η κύρια δουλειά μου τα τελευταία 15 χρόνια. Αλλά έχω συνεργαστεί και σε άλλα projects, όπως το θέατρο και η ποίηση. Μου αρέσει επίσης να δουλεύω με άλλες τεχνικές όπως φωτογράμματα και κυανοτυπίες.

• Έχετε κάποια αγαπημένη φωτογραφία από το ‘Broken Shadow’; Αν ναι, ποια και γιατί είναι η εικόνα που σας μιλάει περισσότερο;

Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση. Συμβαίνει συχνά, η πιο πρόσφατη εικόνα είναι η αγαπημένη μου. Ωστόσο, νομίζω ότι θα αναφέρω την εικόνα του εξωφύλλου του βιβλίου, το μέρος του προσώπου ενός κοριτσιού μπροστά σε ένα νησί. Για μένα, αυτό έχει ένα μέρος της σουρεαλιστικής αίσθησης που αγαπώ στις εικόνες, και χαίρομαι πολύ όταν το βρίσκω στις δικές μου.

• Ποιο ήταν/είναι το σκεπτικό σας όσον αφορά στη φωτογράφηση;

Όταν φωτογραφίζω, προφανώς ψάχνω για κάτι που μου μιλάει με κάποιο τρόπο. Κάτι που νιώθω μπορεί να πυροδοτήσει μια ανάμνηση ή ένα συναίσθημα μέσα μου. Αλλά είναι ένα πολύ άμεσο πράγμα, δουλεύω αρκετά διαισθητικά. Ταυτόχρονα, φαντάζομαι πώς μπορεί να μοιάζει η τελειωμένη εικόνα, ακόμα κι αν η τελική μορφή της δεν καθοριστεί μέχρι να βρεθώ στο σκοτεινό θάλαμο.

Η φωτογραφική μηχανή μου είναι πολύ απλή, μια Harmony από τη δεκαετία του '50 ή τις αρχές της δεκαετίας του '60, με ελάχιστες ρυθμίσεις. Είναι μικρή, ελαφριά, εύκολη στη μεταφορά και βασικά το μόνο που έχω να κάνω είναι να πατήσω το κουμπί. Έχω χρησιμοποιήσει αυτή τη φωτογραφική μηχανή για τις περισσότερες από τις φωτογραφίες μου τα τελευταία 10 χρόνια και αισθάνομαι ότι δημιουργεί ελάχιστα ή καθόλου εμπόδια μεταξύ εμού και του θέματος.

• Πώς προέκυψε το βιβλίο ‘Broken Shadow’; Από πού προήλθε η ιδέα για το βιβλίο και πόσο καιρό δουλέψατε πάνω σε αυτό;

Αυτό που κάνω είναι να συλλέγω εικόνες. Αναζητώντας, φωτογραφίζοντας, εμφανίζοντας, εκτυπώνοντάς τις, τις αφήνω τα να φτιάξουν την ιστορία. Μόλις αισθανθώ ότι το portfolio μου περιέχει αρκετές καλές εικόνες, μου φαίνεται φυσικό να προσπαθήσω να τις βάλω σε ένα βιβλίο, ως ένα κεφάλαιο της ιστορίας.

Το προηγούμενο βιβλίο μου “Moments Reflected” καθυστέρησε λίγο, για διάφορους λόγους, αφότου ένιωσα ότι ήταν έτοιμο για έκδοση. Όταν κυκλοφόρησε το 2020, δούλευα ήδη στο “Broken Shadow” για μερικά χρόνια. Έτσι, παρόλο που μεσολάβησαν λιγότερο από τρία χρόνια μεταξύ των κυκλοφοριών των δύο τελευταίων βιβλίων μου, δούλευα στο καθένα για έξι ή επτά χρόνια, περίπου.

• Εργάζεστε σε άλλα projects αυτή τη στιγμή;

Πάντα. Συνεχίζω να συλλέγω εικόνες. Ο χρόνος θα δείξει τι θα γίνει με αυτές.

• Κάτι άλλο που θα θέλατε να προσθέσετε;

Θα εκθέσω εικόνες από το "Broken Shadow" στην Galerie Depardieu στη Νίκαια της Γαλλίας τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους.